W 1936 roku Arthur Hilary Armstrong udowodnił, że radiofonia ultrakrótkofalowa z modulacją częstotliwości jest skuteczną bronią przeciwko zakłóceniom odbioru radiowego.
Wykorzystanie zakresu UKF, czyli fal radiowych o długościach od 1 do 10 metrów w częstotliwości 30–300 MHz, otworzyło nowe możliwości zwiększenia liczby emitowanych programów radiowych.
Dotychczas używane fale długie i średnie, mimo że stosowane w radiofonii, miały ograniczoną liczbę kanałów, co uniemożliwiało zwiększenie liczby nadajników bez pogorszenia jakości odbioru.
W Polsce pierwszy eksperymentalny nadajnik ultrakrótkofalowy, transmitujący regularny program radiowy, został uruchomiony w 1952 roku na częstotliwości 97,6 MHz z mocą 10 kW. W początkowych latach polska radiofonia UKF korzystała z zakresu 66-73 MHz, który charakteryzował się wysokim poziomem interferencji między nadajnikami.
Dopiero decyzją Administracyjnej Konferencji Radiokomunikacyjnej w Genewie w 1979 roku podjęto decyzję o przejściu na zakres 87-108 MHz. Proces ten trwał aż do 1999 roku, kiedy to definitywnie zamknięto pasmo 66-73 MHz i uruchomiono radiodyfuzję w nowym zakresie. Do tego czasu pasmo 87-108 MHz było zajęte przez nadajniki telewizyjne, co wymagało dostosowania polskiego przemysłu do produkcji nowych odbiorników radiowych.
Polskie Radio miało priorytet w przydziale częstotliwości radiowych w nowym paśmie, a w latach 1995-1999 stworzono ogólnokrajową sieć nadajników PR. Po zakończeniu tych działań częstotliwości radiowe zaczęto przydzielać komercyjnym stacjom radiowym.
Całe pasmo UKF zostało podzielone na trzy podzakresy: dwa dla programów ogólnokrajowych i jeden dla programów lokalnych, które wymagały zwiększonej wzajemnej ochrony przed zakłóceniami. Dziś sieć radiofonii UKF w Polsce jest dopracowana, oferując setki lokalnych stacji radiowych i kilkanaście o zasięgu ogólnokrajowym.
Nadajniki dostarczają sygnał radiowy o charakterystyce promieniowania poziomej dla zastosowań domowych oraz pionowej dla radia mobilnego, czyli wzdłuż głównych dróg na terenie kraju.
Omówienie radiofonii UKF nie byłoby kompletne bez przybliżenia tematu modulacji częstotliwości (FM), która jest wykorzystywana w zakresie fal ultrakrótkich na całym świecie.
W modulacji FM amplituda napięcia i prądu pozostaje stała, natomiast pod wpływem sygnału modulującego zmienia się wartość częstotliwości. Przy modulacji FM im głośniejszy dźwięk, tym większa zmiana częstotliwości w stosunku do częstotliwości środkowej. Wartość zmiany częstotliwości zmodulowanej od częstotliwości środkowej nazywa się dewiacją częstotliwości.
Zalety modulacji FM obejmują zmniejszenie wpływu zakłóceń atmosferycznych na odbiór programów, poprawę stosunku sygnału do szumu oraz możliwość przenoszenia szerszego pasma częstotliwości akustycznych niż przy modulacji amplitudy AM. Modulacja FM zapewnia wysoką jakość emitowanych audycji i lepsze wykorzystanie pracy nadajnika, gdyż energia sygnału jest przenoszona przez szerokie widmo częstotliwości bocznych.
Comments